Współpraca krajowa i zagraniczna

 

Współpraca krajowa
 

Charakter i formy współpracy wydziału z różnego rodzaju placówkami i przedsiębiorstwami zmieniały się w miarę uplywu lat. W pierwszym okresie omawianego przedziału czasu, do początku lat siedemdziesiątych, współpraca Z przemysłem i biurami projektowymi polegała w znacznej mierze na wyko- nywaniu szeregu różnych prac projektowych, konstrukcyjnych, badawczych oraz ekspertyz zlecanych w okresie, gdy ośrodki te nie dysponowały jeszcze dostatecznie kwalifikowaną kadrą lub sprzętem i urządzeniami badawczymi. Prace te, które nie uchybiając ich znaczeniu dla zleceniodawców można byłoby określić mianem uskigowych, z czasem przestały być przez nich zlecane wydziałowi, jednocześnie zaś przed instytutami wydziałowymi zaczęły pojawiać się zadania poważniejsze, O charakterze naukowo-badawczym, związane z rozwojem nauki i postępem technologicznym w różnych dziedzinach i obszarach elektrotechniki. Podstawowa tematyka tych prac została przedstawiona w rozdziale 5 dotyczą- cym działalności naukowo-badawczej poszczególnych instytutów i ich zakładów.
W czasie 25-lecia wydział współpracował z bardzo wieloma instytucjami takimi jak: Polska Akademia Nauk, politechniki, wyższe szkoły techniczne, instytuty przemysłowe, centralne ośrodki badawczo-rozwojowe oraz biura studiów i projektów różnych branż, wreszcie różnego rodzaju kombinatami i zakładami przemysłowymi, jak również Stowarzyszeniem Elektryków Polskich.
Poniższa lista, aczkolwiek niepełna, dostatecznie dobrze reprezentuje szeroki wachlarz instytucji, z którymi była prowadzona współpraca [17]:
Polska Akademia Nauk, Komitet Elektrotechniki; Instytut Podstawowych Problemów Techniki;
Akademia Górniczo Hutnicza, Instytut Nowych Konwersji Energii;
Politechniki (w większości wydziały elektryczne i ich instytuty): Bialostocka, Częstochowska, Gdańska, Krakowska, Lubelska, Łódzka, Poznańska, Rzeszowska, Siąska, Świętokrzyska, Wrocławska;
Uniwersytet Warszawski;
Wojskowa Akademia Techniczna;
Instytuty: Automatyki i Pomiarów, Automatyki Systemów Energetycznych, Badań Jądrowych (Problemów Jądrowych), Elektroenergetyki, Elektrotechniki, Elektroniki, Energii Atomowej, Kształtowania Środowiska, Lotnictwa, Mechaniki Precyzyjnej, Metali Nieżelaznych, Mineralnych Materiałów Budowlanych, Motoryzacji, Przemysłu Cukierniczego, Techniki Budowlanej;
Państwowa Dyspozycja Mocy, Zakłady Energetyczne Okręgu Centralnego, Centrum Informatyki Energetyki;
Centralne Ośrodki Badawczo-Rozwojowe: Aparatury Badawczo-Dydaktycznej, Budownictwa Ogólnego, Elektroniki Próżniowej, „Energokabel”, „Polam”, Przemysłu Betonów, Przemysłu Włókienniczego, Techniki Komunikacyjnej; Biura Studiów i Projektów: Elektroprojekt (Warszawa, Poznań), Energoprojekt (Gliwice, Kraków, Poznań, Warszawa, Wrocław), Motoprojekt Warszawa;
- Kombinaty, Przedsiębiorstwa, Zakłady Przemysłowe: Kombinat Techniki Świetlnej, Kombinat Metalurgiczny Huta Katowice, Biuro Jakości SEP, Bydgoska Fabryka Kabli, Dolnośląskie Zakłady Wytwórcze Maszyn Elek- trycznych DOLMEL, Dolnośląskie Zakłady Wytwórcze Aparatury Precyzyjnej, Elektrobudowa Katowice, Elektromontaż, Elektrownie m.in. Bełchatów, Kozienice, Żarnowiec, Fabryka Aparatury Elektrycznej EFA, Fabryka Specjalnych Maszyn Elektrycznych Małej Mocy MIKROMA, Huta Stalowa Wola, Huta Szkła w Wyszkowie, WSK PZL Mielec, Zakłady Remontowe Energetyki, Zakłady Wytwórcze Aparatury Rozdzielczej, Zakłady Wytwórcze Aparatury Wysokiego Napięcia, Zakłady Wytwórcze Lamp Elektrycznych, Zakłady Wytwórcze Maszyn Elektrycznych i Transformatorów EMIT, Zakłady Wytwórcze Przyrządów Pomiarowych MERA, Zrzeszenie Przedsiębiorstw Przemysłu Kablowego i inne.
Innymi formami współpracy krajowej wydziału było:
- stałe uczestnictwo wielu pracowników, głównie profesorów i docentów, W radach i komitetach naukowych różnych instytucji, niejednokrotnie spełniających w tych gremiach funkcje przewodniczących;
- pełnienie przez pracowników wydziału funkcji, nieraz etatowych, doradców i konsultantów w instytutach przemysłowych, ośrodkach badawczo-rozwojowych oraz w zakładach przemysłowych;
- odbywanie przez młodszych pracowników wydziału staży w instytutach, biurach studiów i zakładach przemysłowych;
- angażowanie, w szczególnych przypadkach, do pracy dydaktycznej wybitnych specjalistów z przemysłu i biur konstrukcyjnych;
- zorganizowanie, na zasadach umów wieloletnich, zajęć o charakterze ćwiczeń praktycznych, wraz z przeprowadzaniem pomiarów, dla studentów wydziału w obiektach energetyki zawodowej (elektrociepłownie, miejskie stacje transformatorowo-rozdzielcze wysokiego napięcia). Zajęcia były prowadzone W warunkach normalnego ruchu, pod wspólną opieką personelu danego zakładu i pracowników wydziału.
W zakończeniu tej krótkiej charakterystyki współpracy wydziału z różnymi instytucjami należy zwrócić uwagę na jej stronę finansową. Współpraca ta, ogólnie rzecz biorąc, przynosiła znaczne dochody; tzw narzuty, a wynosiły one nawet do 100% w stosunku do funduszu wynagrodzeń, stanowiły ważne uzupełnienie dotacji budżetowych na działalność uczelni i wydziału. Dodatkowe zarobki osób biorących udział w tych pracach były natomiast istotnym składnikiem ich dochodów osobistych wobec wysokości wynagrodzeń za pracę etatową na wydziale.

 

Współpraca zagraniczna

 

Współpraca i kontakty zagraniczne [10, 17] odbywały się na różnych zasadach i w różnej formie. Do najważniejszych należało zaliczyć zawieranie umów w celu podejmowania wspólnych prac naukowo-badawczych koordynowanych i realizowanych z udziałem wzajemnych wizyt i osobistych kontaktów wykonawców. Drugim istotnym elementem współpracy było korzystanie przez kadrę naszego wydziału w zagranicznych placówkach naukowych ze specjalistycznego sprzętu i laboratoriów, w celu prowadzenia pracy naukowej, której tematyką i wynikami były żywo zainteresowane obie strony. Pobyt naszych pracowników w tych placówkach był finansowany przez stronę zagraniczny w formie wielomiesięcznych stypendiów. Korzyści dla wydziału z tych form współpracy były niewątpliwe, były również podstawą dla opracowania niektórych dysertacji doktorskich i rozpraw habilitacyjnych. O równie wysokiej ocenie współpracy ze strony placówek zagranicznych świadczyło przedłużanie stypendiów oraz propozycje podejmowania nowych tematów prac.
Współpraca zagraniczna odbywała się również w dziedzinie dydaktyki. Należy odnotować liczne wyjazdy, często grupowe, pracowników wydziału na kilkudniowe wizyty na wydziałach elektrycznych w zagranicznych wyższych uczelniach technicznych. W wielu przypadkach była to realizacja umów o
wzajemnej wymianie bezdewizowej (Praha, Hawana, uczelnie b. ZSRR i NRD). Wizyty te pozwalały na wzajemną wymianę lub przywożenie planów studiów, programów nauczania, niektórych skryptów, opisów ćwiczeń laboratoryjnych. Zaznajamiano się z wyposażeniem laboratoriów, tematami projektów i prac przejściowych, z pracami dyplomowymi oraz formą przeprowadzania egzaminów z poszczególnych przedmiotów i egzaminów dyplomowych. Uzyskiwane w ten sposób doświadczenia oceniano jako bardzo pożyteczne. Drugim tematem tych wzajemnych wizyt, wykraczającym poza obszar dydaktyki, były referaty wygłaszane przez pracowników wydziału na temat bieżąco prowadzonych prac naukowo-badawczych.
Lista zagranicznych placówek naukowych i wyższych uczelni, z którymi prowadzona była współpraca obejmuje m.in.: Holenderskie Stowarzyszenie Oświetleniowe, Instytut Elektrodynamiki Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie, Instytut Elektrotechniki Milan Vidmar w Ljublianie w Jugosławi, Instytut Elektrotermii i Elektrochemii w Maastricht w Holandii, Instytut Fizyki Technicznej Węgierskiej Akademii Nauk w Budapeszcie, Moskiewski Instytut Energetyki, Politechniki: w Akwizgranie, Brnie, Cujaye
W Hawanie, w Hanoi, Uniwersytet Techniczny w Dreźnie, Wyższe Szkoły Techniczne: w Ilmenau, w Pradze.
Niezależnie przyjeżdżali na wydział z kilkudniowymi wizytami i rewizytami pracownicy naukowi zagranicznych uczelni, a m.in. z politechnik w Algierze, Brnie, Budapeszcie, Braśoy, Charkowie, Mediolanie, Nowosybirsku, ze Szkoły Inżynierskiej w Zittau, z uniwersytetów w Glasgow, Helsinkach, Ksanti (Grecja), Salford, Rzymie, Zurichu.

Pracownicy wydziału brali aktywny udział w wielu zagranicznych, w tym i międzynarodowych, kongresach, sympozjach i biennale m.in. we Francji, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Szwajcarii, USA (Houston, Detroit, Waszyngton).
Innym rodzajem kontaktów kadry wydziału z zagranicą były wyjazdy pracowników na kontrakty zagraniczne dbigoterminowe, co najmniej roczne, a czasem nawet wieloletnie. Były to wyjazdy z ramienia UNESCO oraz UNIDO, wyjazdy za pośrednictwem przedsiębiorstwa POLSERVICE, jak również wyjazdy na zaproszenia indywidualne. W większości przypadków praca zagraniczna polegała na pełnieniu funkcji „visiting professor” lub wykładowców określonych specjalności w uniwersytetach technicznych i wyż- szych szkołach technicznych. Była ona nieraz połączona z organizowaniem nowych dziedzin nauczania oraz ze współudziałem w rozwoju tych placówek dydaktycznych.
W porządku chronologicznym należy tu wymienić doc. R. Hampla wykładającego matematykę w krajach bliskiego wschodu, wykłady prof. W. Szumana w Wyższej Szkole Technicznej w Indiach w latach 1965—1969, a następnie przez kilka lat w Abidżanie Wybrzeże Kości Słoniowej. W latach 1966-1971 prof. J. L. Jakubowski wykładał na Politechnice w Algierze, prof. J. Podoski wykładał na Uniwersytecie UNAZA w Kinshasa

(1974-1977) i w Usta w Algierze, prof. A. Roguski prowadził wykłady w 1978 r. w University of Technology w Eindhoven w Holandii. Docenci W. Kłossowski i Z. Trzaska przebywali na kilkuletnich kontraktach w uczelniach algierskich, zaś A. Lelakowski w Iraku. W latach 1985-1988 prof. W. Wasiluk był rzeczoznawcą w Głównym Urzędzie Wytwarzania i Przesyłu Energii Elektrycznej w Iraku, pracował na tym stanowisku przy budowie elektrowni parowych i gazowych. Również szereg adiunktów ze stopniem doktora nauk technicznych pracowało za granicą, na uczelniach technicznych.
Aczkolwiek praca na kontraktach indywidualnych nie była formalnie współpracą zagraniczną wydziału, należy jednak ją odnotować przynajmniej z dwóch względów. Po pierwsze świadczyła o uznaniu wysokich kwalifikacji i aktywności osób w niej uczestniczących, po drugie wiele ciekawych do- świadczeń z tej działalności było przenoszone na grunt wydziału przez osoby powracające po zakończeniu kontraktów. Ponadto kontakty osobiste kadry przyczyniały się do rozszerzenia wiedzy o poziomie i zakresie działalności naszego wydziału, co zaowocowało m.in. otwieraniem na wydziale przewodów doktorskich przez obcokrajowców (22 nadanych stopni doktora nauk technicznych).