|
|
Lata powojenne 1944-1951 |
|
Pierwsze działania zmierzające do wznowienia pracy Politechniki Warszawskiej
sięgają listopada 1944 r., kiedy to Resort Oświaty podjął decyzje zorganizowania
pierwszego roku studiów Politechniki Warszawskiej z tymczasową siedzibą w
Lublinie. W grudniu 1944 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Komisji
Organizacyjnej Politechniki Warszawskiej, w styczniu 1945 r. Resort Poczt i
Telegrafów wystąpił z inicjatywą uruchomienia Wydziału Elektrycznego, wniosek
ten zrealizowano w formie zmodyfikowanej, uruchamiając Wydział
Elektryczno-Mechaniczny. Pełniącym obowiązki Dziekana tego wydziału został inż.
Paweł Szulkin. Mimo ogromnych braków kadrowych (na 14 katedr obsadzone były
dwie) uruchomiono w lutym 1945 r. zajęcia akademickie, zajęcia zakończono we
wrześniu
1945 r. W tym czasie Politechnika Warszawska wznowiła już działalność w
Warszawie [14].
Pierwszą datą w powojennej historii Wydziału Elektrycznego w jego warszawskiej
siedzibie jest dzień 12 kwietnia 1945 r., dzień w którym odbyło się pierwsze
posiedzenie Rady Wydziału (rys. 3.9). W posiedzeniu
brali udział: Dziekan prof. Mieczysław Pożaryski,
prodziekan prof. Janusz Groszkowski i doc. Janusz Lech Jakubowski.
Sytuacja Wydziału była tragiczna - zniszczony gmach, zdewastowane laboratoria,
rozproszona kadra nauczająca. Najboleśniejsze były straty ludzkie. W czasie
działań wojennych i w obozach zagłady zginęli:
prof. Adolf Jan Morawski, prof. Roman Trechciński,
doc. Samuel Dunikowski oraz wielu innych pracowników Wydziału. Dnia 22 kwietnia
1945 r. umiera Dziekan Wydziału prof. Mieczysław Pożaryski. Na drugim
posiedzeniu Rady Wydziału, w dniu 2 maja 1945 r., w którym uczestniczą:
prof. J. Groszkowski, prof. M. Wolfke, prof. K. Żórawski i doc. J. L.
Jakubowski, dziekanem zostaje wybrany doc. J. L. Jakubowski (rys. 3.10) i zapada
decyzja uruchomienia nauczania na jesieni 1945 r. [9]. Trwają intensywne prace
nad zdobywaniem finansów, odbudową budynków, odtwarzaniem wyposażenia
laboratoryjnego i kompletowaniem kadry nauczającej. Dnia 19 sierpnia 1945 r.
zostaje ustalony skład Rady Wydziału:
dziekan |
prof. Janusz Lech Jakubowski (do 1946 r. docent) |
prodziekan |
prof. Janusz Groszkowski |
profesorowie |
Mieczysław Wolfke, Konstanty Żórawski, Włodzimierz Szumilin, Roman Podoski |
zastępcy profesorów |
Bolesław Jabłoński, Stanisław Judycki, Witold Kotowski, Stanisław Ryżko |
Zajęcia ze studentami rozpoczęły się na wszystkich
latach jesienią 1945 r. z pewnymi opóźnieniami poszczególnych przedmiotów i
laboratoriów. Oficjalne uroczystości otwarcia laboratoriów Wydziału
Elektrycznego odbyły się 2 marca 1946 r. [5, 9]; rys. 3.11. W roku akademickim 1945/1946 Wydział Elektryczny (tabl. 3.1) składał się z 11 katedr [5, 9]. Wydział Elektryczny, podobnie jak przed wojną, nie miał własnej Katedry Matematyki. Wydział miał natomiast jak przed wojną, dwa oddziały: - Oddział Prądów Silnych z sekcjami: Eksploatacyjną i Konstrukcyjną, - Oddział Telekomunikacji z sekcjami: Techniki Przenoszenia, Techniki Łączenia i Radiotechniki [9]. W roku akademickim 1945/1946 pracowało na Wydziale 5 profesorów, 6 zastępców profesorów i docentów, 25 wykładowców przedmiotów zleconych oraz 25 asystentów [5]. Lata 1945-1951 są dla Wydziału Elektrycznego okresem odbudowy oraz kształtowania profilu i struktury. Okres ten rozpoczyna się wznowieniem działalności Wydziału po przerwie wojennej, a kończy w 1951 r. oddzieleniem się Oddziałów : Telekomunikacji i Elektrotechniki Medycznej, przekształconych w Wydział Łączności (od 1961 r. Wydział Elektroniki) i przyłączeniem Wydziału Elektrycznego Szkoły Inżynierskiej im. H. Wawelberga i S. Rotwanda. |
|
Tryb działania oraz organizacja Wydziału Elektrycznego jako jednostki Szkoły
Wyższej wynikała z określonych ustaw i przepisów. Do 1947 r. obowiązywała
„Ustawa o szkołach akademickich” z dn. 15.03.1933 r. znowelizowana dn. 2.07.1937
r. Ustawa ta ustalała m. in. kolektywną formę rządzenia szkołą przez senat z
wybranym przez niego rektorem na czele i kolektywną formę rządzenia wydziałem
przez radę wydziału z wybranym przez nią dziekanem na czele. Tworzące wydział
katedry były w dalszym ciągu związane z etatami profesorskimi [2].
Dnia 27 lutego 1947 r. wydano „Dekret o organizacji nauki i szkolnictwa
wyższego”. Istotną nowością w postanowieniach dekretu była zasada powoływania
władz uczelni (rektora, prorektorów, dziekanów i prodziekanów) przez ministra na
drodze nominacji, przy czym kandydatów wysuwała Rada Główna do Spraw Nauki i
Szkolnictwa Wyższego, która miała i ińne uprawnienia ograniczające swobodę
działania ministra [2].
Po czterech latach, dekret z 1947 r. został zastąpiony „Ustawą o szkolnictwie
wyższym i o pracownikach nauki” z dn. 15 grudnia 1951 r. Ograniczono kompetencje
Rady Głównej, która pod nową nazwą Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego przybrała
charakter organu opiniodawczo-doradczego ministra szkolnictwa wyższego. Minister
uzyskiwał jednocześnie o wiele większą swobodę w mianowaniu rektorów i dziekanów
oraz w decyzjach dotyczących wewnętrznej organizacji uczelni.
Ustawa przechodziła od kolektywnych form rządzenia szkołą i wydziałem do
eksponowania jednoosobowej odpowiedzialności i kompetencji rektorów i dziekanów.
Katedry stały się tylko podstawowymi jednostkami organizacyjnymi uczelni.
Konsekwencją tej zmiany było tworzenie katedr zespołowych z kilkoma
samodzielnymi pracownikami nauki (profesorami, docentami), a później z kilkoma
zakładami kierowanymi przez samodzielnych pracowników nauki. Zmieniono
nomenklaturę (a w pewnej mierze i treść) stopni naukowych. Zamiast doktoratu i
habilitacji wprowadzono stopnie kandydata nauk i doktora nauk nadawane przez
rady wydziałów lecz zatwierdzane przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną (CKK).
CKK przejęła od senatów prawo wnioskowania w nadawaniu tytułów profesora i
docenta [2].
W latach 1945-1951 funkcję Dziekana Wydziału pełnił nieprzerwanie prof. dr
Janusz Lech Jakubowski, a funkcję kierownika Oddziału Telekomunikacji pełnili
kolejno:
1945/1946 - prof. dr hab. Janusz Groszkowski,
1946/1947 - prof. dr Witold Nowicki,
1947/1948-1950/1951 - prof. dr Adam Smoliński.
W latach 1945-1951 w ramach Oddziału Prądów Silnych i Oddziału Telekomunikacji
powstawały nowe katedry i następowały zmiany na stanowiskach kierowników (tabl.
3.1) katedr [9].
W roku akademickim 1946/1947 powstał na Wydziale Elektrycznym Oddział
Elektrotechniki Medycznej. Reprezentowały go dwie katedry powołane bezpośrednio
przedtem: Katedra Elektroniki i Katedra Radiologii.
W 1947 r. powstała ponadto Katedra Budowy Aparatów Elektromedycznych. Oddziały:
Telekomunikacji i Elektrotechniki Medycznej, utworzyły
oddzielny Wydział Łączności. Oficjalną datą powstania Wydziału Łączności jest
dzień 1 października 1951 r. Pierwszym dziekanem Wydziału
Łączności został prof. dr Adam Smoliński.